ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی و فنل تام عصاره هیدروالکلی خاکشی، بارهنگ، زنیان، گشنیز و شنبلیله

زمینه و هدف: رادیکال های آزاد باعث ایجاد بیماری های زیادی در انسان می شوند. آنتی اکسیدان ها با خنثی سازی رادیکال های آزاد از یک طرف باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سکته می شوند و از طرف دیگر از پیشرفت سرطان ها جلوگیری می کنند. مواد و روش ها: پس از تهیه و جمع آوری گیاهان مورد مطالعه و خشک نمودن آن ها در سایه در مجاورت هوا پودر گردید و عصاره های هیدروالکلی (اتانول 70%) به روش ماسراسییون تهیه و نتایج تما-م آزمایش ها بر حسب گرم عصاره گزارش گردید. در این مطالعه برای ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی از پنج آزمون دی فنیل پیکریل هیدرازیل، فعالیت آنتی اکسیدانی معادل ترولکس، فعالیت آنتی اکسیدانی آهن احیا شده، آزمون فسفومولیبدینم و قدرت احیاکنندگی استفاده شد. برای اندازه گیری ترکیبات آنتی اکسیدانی آزمون فنل تام بکار رفت. نتایج: محتوای فنلی برای نمونه ها در محدوده بین 3/154-74 میلی گرم در گرم عصاره بود. بیشترین و کم ترین مقدار فعالیت به دام اندازی رادیکالی آزمون دی فنیل پیکریل هیدرازیل بین 6/19-5/15 میکرو مول ترولکس بود. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی معادل 753 ترولکس و کم ترین 2/124 میکرو مول ترولکس بود. محدوده مقدار فعالیت آنتی اکسیدانی آهن احیا شده از 8/234 تا 1169 میکرو مول آهن فروس در میلی گرم عصاره بود. میزان فنل تام بارهنگ (3/154) و فعالیت ضد رادیکالی دی فنیل پیکریل هیدرازیل (1856) فعالیت ضد رادیکالی معادل ترولکس آن (753) میکرو مول ترولکس بود که دارای بیشترین مقدار بود. میزان فعالیت آنتی اکسیدانی به دو روش فسفومولیبدینم 870-3/513 میکرو مول ترولکس و احیاء آهن در محدوده 26/1-31 بود. بارهنگ در این دو روش دارای ماکزیمم فعالیت بود. نتیجه گیری: عصاره هیدروالکلی پنج گیاه نام برده در تمامی مدل های مورد مطالعه سطوح مختلفی از فعالیت آنتی اکسیدانی از خود نشان دادند. بهترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به گیاه بارهنگ بود.